Kỳ nghỉ hè năm nay ở vùng quê ven sông vốn được mong chờ như bao mùa hè khác. Học sinh nô nức, sách vở tạm gác lại, những trò chơi tuổi thơ, tiếng ve gọi hè râm ran khắp thôn xóm. Nhưng với người dân xóm Đông, mùa hè năm nay mãi mãi là nỗi ám ảnh không nguôi…
Bốn đứa trẻ – bốn học sinh ngoan hiền của trường tiểu học và trung học cơ sở xã – đã không bao giờ trở lại lớp học. Chúng ra đi ngay khi mùa hè vừa mới bắt đầu, để lại khoảng trống không gì bù đắp trong lòng cha mẹ, thầy cô và bạn bè.
Thu – học sinh lớp 9, chị cả, là lớp trưởng gương mẫu suốt những năm qua. Mai – lớp 7, dịu dàng, hay giúp đỡ bạn bè. Lan – học sinh lớp 5, thông minh và luôn mơ ước sau này sẽ làm cô giáo. Và Bi – cậu út, mới vào lớp lá, vừa được cô giáo dạy đọc những chữ đầu tiên.
Chiều hôm ấy, trời oi ả, gió Lào quần quật thổi về. Cái nóng như thiêu như đốt cả cánh đồng khô nứt nẻ. Không có điều hòa, không có quạt mát, bốn chị em rủ nhau ra bến sông sau làng để tắm cho đỡ nóng. Khúc sông ấy bao năm nay là nơi đám trẻ con làng hay ra đùa nghịch mỗi khi hè đến.
Nhưng sau một đêm mưa lớn, nước sông dâng cao, xoáy ngầm bất ngờ hình thành. Bi trượt chân, vùng vẫy. Cả ba chị gái hoảng loạn lao xuống cứu em. Dòng nước xiết cuốn tất cả vào xoáy nước định mệnh.
Khi người làng nghe tiếng kêu cứu và chạy đến, thì đã quá muộn…
Đêm đó, cả xóm không ngủ.
Tiếng khóc vang vọng từ căn nhà nhỏ đầu làng. Người mẹ ngất lên ngất xuống, người cha gào tên con giữa trời đêm. Đám tang diễn ra dưới mái nhà nghèo, nơi chỉ vài ngày trước còn vọng tiếng cười con trẻ. Giờ, bốn bức ảnh thờ đặt cạnh nhau, ánh nến leo lét, nhang khói nghi ngút – như những linh hồn bé nhỏ đang ngoái đầu nhìn về chốn cũ.
Trong sổ liên lạc của Thu, thầy chủ nhiệm vẫn còn ghi dòng nhận xét: “Học sinh giỏi, lễ phép, có trách nhiệm, là tấm gương cho các bạn noi theo.”
Trên bàn học của Lan, quyển vở vẫn còn nét chữ nguệch ngoạc: “Con muốn làm cô giáo để dạy cho các em nhỏ…”
Sáng thứ Hai tuần sau, sân trường vẫn vang quốc ca, nhưng thiếu vắng bốn bóng áo trắng.
Bạn bè các em mang theo di ảnh, đeo băng tang đến chào cờ. Cô hiệu trưởng nghẹn ngào trước toàn trường, không ai ngăn được nước mắt. Thầy giáo dạy Toán của Mai chỉ biết đứng lặng lẽ trong lớp học trống, nhìn vào góc bàn em vẫn ngồi.
Một mùa hè bắt đầu bằng nước mắt. Một thế hệ trẻ đã ra đi khi tương lai còn chưa kịp nở hoa.
Người ta nói tuổi thơ như những cánh diều no gió. Nhưng đôi khi, cánh diều ấy chưa kịp bay xa đã bị cơn gió dữ cuốn đi mất…
Và rồi, mùa hè năm ấy – mãi mãi là nỗi đau trong ký ức của ngôi làng nhỏ ven sông.