Cả xóm lao động nghèo gần bãi đất hoang đều quen với hình ảnh một người đàn ông gầy gò, quần áo lấm lem, đẩy chiếc xe ba gác cọc cạch đi thu gom ve chai. Ông tên Lành, năm nay ngoài 50, là cha đơn thân nuôi hai con trai sinh đôi từ khi vợ mất trong một tai nạn.

Gia tài duy nhất của ba cha con là một ống cống bỏ hoang được ông Lành dọn sạch để che nắng che mưa. Hễ trời mưa lớn, nước ngập đến đầu gối, cả ba phải leo lên tạm trú trên xe đẩy rác. Ngày mưa lạnh, ông trải manh chiếu rách, ép hai con nằm giữa rồi đắp chăn duy nhất. Mỗi đêm, ông đều thức canh vì sợ chuột, rắn bò vào chỗ ngủ của con.

Để nuôi hai con ăn học, ông Lành không từ bất kỳ việc gì: bốc vác, phụ hồ, rửa xe, bán vé số, nhặt phế liệu. Có lần ông ngất xỉu giữa chợ vì đói và kiệt sức. Người ta đưa ông đi viện, khi tỉnh lại, câu đầu tiên ông hỏi là:
– “Hai thằng nhỏ có ăn gì chưa?”

Dù sống trong cảnh cơ cực, ông Lành luôn dạy con: “Nghèo không đáng xấu hổ, chỉ sợ mình lười và sống không tử tế.” Hai cậu bé lớn lên ngoan ngoãn, học giỏi, chưa từng nghỉ học một buổi. Cả hai đều học dưới ánh đèn đường, trên tấm ván cũ kê ngay trước miệng ống cống.

Năm lớp 12, hai anh em khiến cả khu trọ nghèo bừng sáng trong niềm vui khi cùng lúc đỗ thủ khoa Đại học Bách Khoa TP.HCM với số điểm gần tuyệt đối. Báo chí về phỏng vấn, hình ảnh ba cha con chụp bên chiếc ống cống gây xúc động mạnh.

Trường đại học quyết định cấp học bổng toàn phần, một quỹ thiện nguyện hỗ trợ ông Lành một căn phòng nhỏ để ba cha con không phải ngủ ngoài trời nữa. Một doanh nghiệp ngỏ ý tài trợ toàn bộ chi phí học tập cho cả hai chàng trai đến khi tốt nghiệp.

Hôm đưa con nhập học, ông Lành đứng lặng nhìn cổng trường đại học, hai tay run run nắm chặt quai chiếc túi vải cũ. Mắt ông đỏ hoe:
– “Ba không học được như các con, nhưng từ hôm nay, ba không còn lo nữa rồi…”

Từ trong một ống cống tối tăm, tình yêu thương, nghị lực và lòng hiếu học đã viết nên một câu chuyện cổ tích giữa đời thường.