Ở làng Đông, nhà họ Nguyễn vốn là một dòng họ lớn, đông con cháu, nổi tiếng hiếu thảo và đoàn kết. Nhưng năm ấy, vào một ngày mưa dầm, ông Ba – người trông coi phần m:ộ phát hiện một tổ mối to tướng đùn lên ngay cạnh m:;ộ tổ không biết từ bao giò. Đất quanh m:ộ lún xuống, cỏ mọc um tùm, trông xót xa như thể các cụ đang bị bỏ bê.
Cả họ họp lại, ai nấy đều áy náy. Ông trưởng họ, cụ Tám, vuốt chòm râu bạc, trầm ngâm: “M//ộ tổ mà để thế này, con cháu làm sao yên tâm? Phải sửa sang cho các cụ mát mẻ!” Cả họ đồng lòng góp tiền, người ít kẻ nhiều, quyết định xây lại ngôi m//ộ khang trang, lát đá hoa cương, làm cả hàng rào sắt xung quanh. Ngày động thổ được chọn, trời trong xanh, gió mát, mọi người xúng xính áo dài, khăn đóng, chuẩn bị làm lễ lớn.
Sáng hôm đó, khi thầy cú//ng vừa khấ/n xong, mấy thanh niên trong họ cầm cuốc xẻng chuẩn bị đào đất thì bất ngờ cô Lan con dâu út của ông Bảy – từ đâu chạy đến, mặt mày tái mét, hét lên: “Đừng động vào! Đừng đào!” Cả họ ngớ người, quay lại nhìn cô. Ông trưởng họ cau mày: “Con bé này, sao lại ngăn cản? M//ộ tổ sửa sang là chuyện đại sự, mà//y nói gì lạ lùng thế?”
Cô Lan hít sâu, kể rằng trong mơ, cụ cố mặc áo dài đen, đứng bên gốc đa cổ thụ gần mộ, chỉ tay xuống đất và nói: “Bảo vật nằm dưới tảng đá lớn, nhưng chỉ người có lòng thành, không tham lam, mới được chạm vào. Đào sai cách, đất sẽ sập, nước sẽ tràn.”
Nghe xong, cả họ im phăng phắc. Có người sợ hãi, bảo hay là thôi, đừng động vào nữa. Nhưng ông Ba, vốn là người thực tế, cười khẩy: “Chuyện mơ mộng của con dâu út mà cũng tin? Cứ đào đi, tôi không tin có gì!”…
