Tiết trời đầu hè oi ả đến mức quạt trần trong phòng thi quay đến phát mỏi cũng không thổi nổi một làn gió mát. Ánh sáng lóa lên từ những tấm kính cao, in xuống sàn lớp học những vệt nắng hình ô cửa. Ngoài hành lang, tiếng ve nổ ran.

Nam ngồi ở bàn thứ ba dãy gần cửa sổ. Vẫn tư thế thẳng lưng quen thuộc, ánh mắt chăm chú như bao lần kiểm tra trước đây. Em luôn là đứa khiến cả phòng thi nhìn theo: bởi sự bình tĩnh, bởi cách viết nhanh mà gọn, bởi danh tiếng “Nam học giỏi nhất khối.”

Nhưng hôm ấy, chỉ mười lăm phút sau khi giám thị phát đề, Nam đột ngột dừng bút.

Em gục đầu xuống bàn. Không hoảng loạn. Không rơi nước mắt. Chỉ im lặng, không viết thêm một chữ nào.

Giám thị bước tới, định nhắc nhở, nhưng chỉ thấy Nam khẽ xua tay. Một cử chỉ nhỏ, dứt khoát. Giống như em vừa tự mình đóng sập một cánh cửa trong tim, không cho ai bước vào.

Suốt buổi thi, Nam ngồi yên như thế. Không viết, không ngẩng đầu, không nói một lời.

Tin đồn lan nhanh như lửa bén rơm. Có người nói Nam bị trầm cảm. Có người bảo Nam phát bệnh tâm lý do áp lực học hành. Lại có kẻ lén thì thầm: “Nghe đâu bố mẹ ly hôn, hôm qua còn bị giáo viên nhắc nhở giữa lớp…”

Nam không phản bác. Em cũng không đến trường mấy ngày sau đó.

Cô chủ nhiệm gọi điện – mẹ Nam nói em bị cảm nắng, đang nghỉ ngơi. Cô muốn vào thăm, nhưng bà từ chối, giọng dịu dàng: “Cô thông cảm, cháu nó không muốn tiếp ai cả.”

Tôi là Minh – người ngồi sau Nam trong phòng thi hôm đó. Chúng tôi không thân, nhưng từng cùng nhau thi đội tuyển. Tôi chưa từng thấy Nam hoảng sợ. Kể cả hôm nhận đề nâng cao khó đến mức cả lớp than trời, Nam vẫn là người đầu tiên nộp bài.

Vậy nên hình ảnh em cúi gục trên bàn hôm ấy cứ ám ảnh tôi mãi.

Tôi quyết định đến nhà Nam vào một buổi chiều. Khi tôi đến, cổng mở hé, vắng lặng như thể không ai ở nhà. Tôi bước vào, gọi nhẹ. Không ai trả lời. Định quay ra thì thấy Nam ngồi một mình sau vườn, giữa những khóm cúc trắng đang nở muộn.

Em mặc áo thun cũ, tóc rối, gầy rộc đi thấy rõ.

Tôi gọi nhỏ:
– Nam.

Em không quay lại, chỉ hỏi:

– Cậu có từng nhìn thấy mặt trời… không mọc không?

Tôi ngớ người. Em cười khẽ, mắt vẫn nhìn bầu trời sẫm nắng chiều:

– Sáng hôm thi, mình dậy sớm. Thấy mẹ ngồi khóc trong bếp. Mình hỏi, mẹ bảo bị sặc khói bếp… – Giọng Nam chùng xuống – Nhưng bếp lạnh tanh, cậu ạ. Chưa từng đỏ lửa.

Tim tôi siết lại. Em tiếp:

– Lúc mình ra cửa, bác hàng xóm gọi mẹ vào, nhìn mình lạ lắm. Mình còn nghe tiếng cô mình nói vọng ra: “Không nên giấu, lỡ nó biết thì sao?”
Mẹ mình bảo: “Không, nó phải đi thi. Mình còn chưa lo xong hậu sự cho anh ấy…”

Tôi sững người.

– Bố cậu…

– Mất lúc 3 giờ sáng. Đột quỵ. Nhưng mẹ không nói. Cả nhà không ai nói. Mình chỉ biết… khi bước vào phòng thi, mở đề ra, nhìn dòng chữ đầu tiên… thì thấy trống rỗng.
Tựa như một phần của mình vừa biến mất.

Hóa ra không phải trầm cảm, không phải khủng hoảng tuổi teen.

Là đau thương chưa kịp thốt ra thành tiếng.

Là cảm giác bị đẩy vào một thế giới không còn chỗ đứng quen thuộc – nơi mỗi buổi sáng đều có giọng bố gọi dậy, mỗi lần thi đều có ông đưa đi, cười bảo: “Làm hết sức là được, còn lại để bố lo.”

Kỳ thi ấy, Nam bị điểm liệt môn Văn – điều chưa từng xảy ra với em.

Nhưng điều kỳ lạ là em không gục ngã. Một tháng sau, Nam xin thi lại đợt đặc cách. Lần này, em viết một mạch gần tám trang giấy. Mở bài là một câu khiến cô giáo Văn phải bật khóc:
“Có những nỗi đau không thể kể bằng lời, chỉ có thể viết ra để giữ lấy mình khỏi tan chảy.”

Năm đó, Nam đỗ vào khoa Báo chí với điểm gần tuyệt đối. Không ai nghĩ đứa từng “bỏ bài giữa chừng” lại là người đứng nhất tỉnh.

Và suốt những năm sau, mỗi khi tôi đọc bài viết có tựa đề “Mặt trời phía sau cửa sổ” trên báo, nơi tác giả kể về ánh sáng đến muộn sau những đêm dài nhất… tôi lại biết, Nam vẫn đang sống. Vẫn đang viết. Và vẫn đang yêu cuộc đời bằng nỗi đau đã trải qua.