Mười tám năm trước, bà Duyên bỏ lại hai cô con gái mới lên hai tuổi cho chồng – ông Lân – rồi theo một người đàn ông sang Trung Quốc. Lý do bà đưa ra là “Không chịu nổi cái nghèo, cái khổ ở cái xó làng này nữa!”.
Ông Lân không níu kéo. Người đàn ông quê mùa ấy lặng lẽ gồng gánh làm đủ thứ nghề – bốc vác, làm thuê, chạy chợ – để nuôi hai cô con gái. Ông học cách buộc tóc, nấu cơm, đêm thức canh con sốt, sáng đèo con đi học giữa những ánh nhìn xì xào: “Cha gà nuôi con, có ra gì đâu…”
Vậy mà hai đứa con gái ấy, chính từ bàn tay chai sần của ông mà trưởng thành:
– Chị cả Hà My trở thành bác sĩ, đang công tác ở bệnh viện lớn tại Sài Gòn.
– Em gái Hà Vy thì vừa nhận tin đậu vào Viện kiểm sát, sắp làm luật sư.
Cả hai đều xinh đẹp, dịu dàng và ngoan hiền. Nay, cả hai chuẩn bị làm đám cưới – một người gả vào gia đình nhà giám đốc bệnh viện tư, người kia sắp làm dâu nhà thẩm phán.
Và đúng lúc ấy, người mẹ từng bỏ đi bỗng quay về.
Bà Duyên ăn mặc lòe loẹt, son phấn đậm, đến nhà ông Lân mà chẳng biết xấu hổ.
– “Tôi là mẹ đẻ của chúng nó, tôi có quyền nhận nuôi lại, ít nhất là đưa chúng đi lấy chồng chứ không thì… đừng trách!”
Rồi bà ta đưa ra một yêu sách:
– “Không thì 500 triệu. Đó là giá để tôi im lặng. Nếu không, tôi sẽ đến tận nơi làm loạn trong đám cưới cả hai.”
Ông Lân chỉ im lặng nhìn bà ta một lúc lâu.
Rồi ông chậm rãi nói ba câu – ngắn gọn, rõ ràng như dao cứa thẳng vào tim người đàn bà ấy:
“Khi con sốt co giật giữa đêm, tôi bế nó chạy bộ 5 cây số trong mưa. Chị có ở đó không?”
“Khi con bị bạn trêu chọc là ‘con không mẹ’, tôi đã quỳ xuống lau nước mắt cho nó. Chị có lau chưa?”
“Giờ chị đến vì chúng nó thành đạt, vậy chị nghĩ mình xứng đáng với từ ‘Mẹ’ à?”
Bà Duyên đứng chết lặng.
Gương mặt bà dần tái đi. Những lời định nói tan biến. Không một ai đuổi, nhưng chính bà là người tự cúi đầu, lặng lẽ quay lưng rời đi, để lại sau lưng căn nhà mái ngói đơn sơ – nơi có một người cha suốt đời chỉ biết lặng thầm mà yêu thương.
Hôm đám cưới, khi cô dâu rưng rưng nói lời cảm ơn cha trên sân khấu, ông Lân chỉ ngồi phía dưới, lặng lẽ lau nước mắt, bàn tay run run nắm chặt chiếc khăn cũ…