Tám năm làm dâu, Thủy chưa một ngày được gọi là “con” đúng nghĩa. Mẹ chồng – bà Nhàn – luôn giữ khoảng cách với cô, dù Thủy là người phụ nữ chịu thương chịu khó, lo toan từng bữa cơm, từng viên thuốc cho ba chồng nằm liệt giường.

Tội của Thủy, theo bà, là không biết đẻ… con trai.

Hai bé gái sinh ra, một 7 tuổi, một 4 tuổi, xinh xắn ngoan ngoãn nhưng chẳng thể làm dịu đi ánh nhìn ghẻ lạnh của bà nội. Càng ngày, bà càng chì chiết, bóng gió, thậm chí đổ lỗi:
– “Đàn bà không biết đẻ con trai là đồ vô phúc! Con trai tao mà lấy vợ khác thì đã có thằng cu nối dõi rồi!”

Chồng Thủy – anh Hưng – thương vợ, nhưng sống giữa hai thế lực là mẹ ruột và vợ, anh trở nên im lặng. Không bênh vợ, cũng chẳng phản bác mẹ.

Đỉnh điểm là khi bà Nhàn ngã bệnh, nằm viện. Trong cơn sốt, bà khóc lóc gọi con trai:
– “Con ơi… không lấy vợ này thì lấy vợ khác. Nhà mình không cần cái ngữ không biết đẻ con trai. Nghe mẹ, bỏ nó đi…”

Câu nói như dao cắt. Thủy đứng ngoài cửa phòng bệnh, lặng người, nước mắt không kịp chảy.

Tối đó, cô lặng lẽ thu dọn hành lý, để lại một lá thư: “Con xin lỗi mẹ vì không sinh được cháu trai. Nhưng hai đứa nhỏ cũng là máu thịt của mẹ, sao mẹ nỡ chối bỏ chúng chỉ vì giới tính? Con đi, để mẹ yên lòng chọn một người con dâu biết ‘đẻ con trai’. Nhưng xin mẹ, đừng bắt các con con phải thấy ba mẹ chúng rời xa chỉ vì một định kiến.”

Sáng hôm sau, Hưng đi làm về không thấy vợ. Hai đứa nhỏ ngồi ở góc nhà, đôi mắt sưng húp hỏi ba:  “Ba ơi, mẹ đi đâu rồi?”

Hưng quay sang mẹ mình, ánh mắt đỏ hoe:

– “Mẹ hài lòng chưa? Vợ con đi rồi. Nhưng mẹ biết không… Con trai hay con gái, đều là con của con. Là ruột thịt của nhà này.”

Bà Nhàn không nói gì. Lần đầu tiên bà cảm thấy trống rỗng thật sự. Không phải vì không có cháu trai, mà vì vừa đánh mất một người con dâu – và có thể, mất luôn cả đứa con trai hiền lành nhất của mình.

Bởi lẽ, khi định kiến lấn át tình người, điều còn lại chỉ là cô đơn.

Sau ngày Thủy ra đi, căn nhà bỗng dưng trở nên lặng ngắt. Hai đứa nhỏ không còn ríu rít chạy quanh sân, tiếng cười đùa biến mất, chỉ còn lại tiếng thở dài của anh Hưng và ánh mắt trống rỗng của bà Nhàn.

Mỗi sáng, bà vẫn pha trà như thói quen, nhưng chỉ mình bà ngồi nhâm nhi trong góc bếp lạnh lẽo. Con trai bà – Hưng – thì như người mất hồn. Anh đi làm rồi lại lặng lẽ về, chẳng nói chẳng rằng. Hai con gái nhỏ được gửi cho ông bà ngoại chăm tạm, lòng anh Hưng nặng trĩu ân hận vì đã để vợ một mình chống chọi quá lâu.

Một chiều mưa, bà Nhàn bất ngờ xin Hưng địa chỉ nhà trọ của Thủy.

– “Mẹ biết mẹ sai rồi… Giờ mẹ muốn gặp nó… không phải để bắt tội, mà để xin lỗi…”

Hưng nhìn mẹ mình, lần đầu tiên thấy trong ánh mắt ấy không còn là sự hằn học, mà là nỗi ân hận thật sự.

Bà Nhàn đến khu trọ nghèo nằm sát chợ nhỏ. Gõ cửa phòng số 3, một bé gái ló đầu ra, nhìn bà lạ lẫm. Trong phòng, Thủy từ từ bước ra, tay đặt nhẹ lên bụng đã nhô lên lấp lửng.

Thấy bà Nhàn, cô thoáng khựng lại.

– “Mẹ đến đây… để làm gì ạ?” – Thủy hỏi, giọng khản đặc.

Bà Nhàn không nói gì ngay. Bà bước vào, nhìn căn phòng nhỏ, nhìn gương mặt mệt mỏi của con dâu cũ. Rồi bà cúi đầu, giọng run run:

– “Mẹ… mẹ sai rồi. Mẹ xin lỗi con… Con đừng đi nữa… Hai đứa nhỏ cứ hỏi hoài sao mẹ không về… Hưng nó không ăn uống gì, suốt ngày nhìn hình cưới mà khóc.”

Thủy quay mặt đi, nước mắt trào ra. Cô đặt tay lên bụng.

– “Con không định nói… nhưng mẹ đã đến đây rồi… thì con cũng nói thật. Con đang mang thai, ba tháng rồi… và là… con trai.”

Bà Nhàn sững sờ. Miệng bà mấp máy, nhưng không nói được câu nào. Rồi đột ngột, bà quỳ sụp xuống nền xi măng ẩm lạnh:

– “Con ơi… tha cho mẹ… Đừng để mẹ mang cái tội này đến cuối đời. Đứa nhỏ là con, là cháu mẹ… Mẹ từng sai khi nghĩ chỉ cần đứa cháu trai. Nhưng giờ… mẹ chỉ cần con, cần cháu, dù trai hay gái… Con về đi, Thủy ơi…”

Thủy ôm mặt khóc. Trong giây phút đó, tất cả những uất ức dường như được giải tỏa bằng sự ăn năn thật lòng.

Cô không nói gì, chỉ lặng lẽ mở tủ, lấy chiếc khăn quàng cổ cũ mà Hưng hay dùng mỗi khi trở trời… rồi nhìn bà Nhàn:

– “Để con gọi anh Hưng tới… Con nghĩ, mình cần bắt đầu lại… cho hai đứa nhỏ… và cho đứa con trong bụng này… được lớn lên trong một gia đình trọn vẹn.”

Và thế là, từ một vết nứt tưởng không thể hàn gắn, tình người đã chảy lại – nhờ sự thật thà và dũng cảm thừa nhận sai lầm.