Đến chơi nhà con rể mà thấy bà thông gia làm quần quật như giúp việc, con gái thì ngồi mát, ăn vặt đủ thứ, còn nói với tôi một câu cực kỳ x:;ấu h:ổ… tôi kéo con gái vào phòng hỏi đầu đuôi thì biết được sự thật độ:;ng trờ::i đằng sau vẻ tội nghiệp của bà thông gia, hóa ra…

Hôm ấy, tôi lên thành phố thăm vợ chồng con gái.
Trước khi đi, nó dặn:

“Mẹ cứ nghỉ ngơi, lên đến nơi có mẹ chồng con lo hết, bà đảm đang lắm…”

Nghe vậy tôi cũng yên tâm, còn thầm mừng cho con có được nhà chồng tử tế. Nhưng vừa bước chân đến cửa, tôi suýt không nhận ra bà thông gia — tóc tai rối bù, tay xách nặng nề túi rác, quần áo loang lổ mùi thức ăn. Bên trong nhà, con gái tôi ngồi salon, tay cầm chén chè bưởi, chân gác lên bàn như bà hoàng, cười nói tíu tít với bạn qua điện thoại.

Tôi còn tưởng mình vào nhầm nhà.

Tôi hỏi khẽ:

“Ủa, mẹ chồng con không ở nhà hả con?”

Nó quay ra tỉnh bơ:

“Đang nấu bếp, mẹ hỏi gì kỳ vậy? Tự nhiên đòi nghỉ hưu, cuối cùng con rể con lại gạ bà lên ở chung trông nhà hộ!”

Tôi trố mắt.

“Mẹ chồng con nấu bếp? Còn con thì…?”

Nó thản nhiên:

“Thì con đi làm cả ngày, mệt chứ bộ. Với lại con nấu ăn dở, mẹ chồng con đâu có cho đụng vô bếp. Cũng tiện!”

Lúc ấy, bà thông gia từ bếp bước ra, mồ hôi nhễ nhại, tay bưng nồi canh nóng hổi, miệng vẫn nở nụ cười mệt mỏi:

“Mời chị ngồi, tui nấu xong rồi, chị ăn cơm luôn nghen.”

Tôi không chịu nổi nữa, lao thẳng xuống bếp, gạt mâm cơm sang một bên rồi hỏi thẳng:

“Chị nói thật cho tôi nghe, chị sống ở đây là tự nguyện hay bị ép? Sao nhìn chị như người giúp việc vậy hả?”
Bà thông gia run run, nhưng chưa kịp nói thì tiếng điện thoại của tôi vang lên. Là cô hàng xóm cạnh nhà con gái gọi đến.

“Chị ơi, chị đang ở nhà con Lan phải không? Tôi tính nói lâu rồi mà sợ chị buồn. Mẹ chồng nó…” Lúc này tôi mới t-á h-ỏa ra…

…“Mẹ chồng nó là người bị tai biến nhẹ, mới hồi phục lại được vài tháng nay. Nhưng không biết sao, lên ở với vợ chồng nó thì lại phải làm từ sáng tới tối. Có lần tôi qua, thấy bà ấy té trong nhà tắm, mà con bé Lan thì ngồi salon nhắn tin, không thèm ngó tới. Tôi hỏi sao không đưa mẹ đi khám, nó bảo: ‘Té nhẹ mà cô, có gì đâu.’ Tôi nghe mà tội, mà sợ chị buồn nên không dám nói…”

Tay tôi run run đặt điện thoại xuống.

Tôi kéo con gái vào phòng, giọng không còn kìm được nữa:

“Con nói thật cho mẹ nghe! Bà bị tai biến mà con để bà hầu hạ như người làm vậy đó hả? Con còn nhân tính không?”

Nó nhăn mặt:

“Mẹ đừng nghe hàng xóm thêu dệt. Bà khỏe rồi, bà nằng nặc đòi làm để giữ thói quen sinh hoạt. Với lại… hồi trước bà chăm con trai bà ốm cả năm trời nên giờ nói nửa câu là chồng con giãy nảy lên bảo ‘để mẹ làm’. Con mà đụng vô là vợ chồng lại cãi nhau. Con mệt!”

Tôi chết lặng.

Vậy ra con gái tôi không chỉ vô tâm, mà còn đẩy trách nhiệm ngược lại cho chồng để biện minh cho sự lười biếng của chính nó.

Tôi mở cửa phòng, bước ra, thấy bà thông gia đang lúi húi rửa chén. Lưng hơi còng, tay run run nhưng vẫn cặm cụi. Nhìn cảnh ấy, tôi không nhịn được nữa, bước tới cầm khăn trong tay bà:

“Chị nghỉ đi, để tôi làm cho!”

Bà hốt hoảng:

“Thôi không được, để tôi làm. Con tôi mà thấy chị làm là nó la tôi đó…”

Tôi cười buồn:

“Chị còn gọi nó là con được sao?”

Tối đó, tôi đợi đến lúc con rể đi làm về, gọi hai vợ chồng ngồi xuống. Trước mặt chúng nó, tôi hỏi thẳng:

“Bà thông gia bị tai biến, còn chưa lành hẳn. Vậy mà hai đứa bắt bà làm hầu hết mọi việc trong nhà. Các con nghĩ sao về điều đó?”

Con rể cúi đầu im lặng. Còn con gái tôi bật lại:

“Chứ mẹ định bắt tụi con nghỉ làm, ở nhà chăm mẹ chồng hả?”

Tôi gằn giọng:

“Không ai bắt con nghỉ làm. Nhưng ít nhất phải biết phụ một tay, quan tâm và tôn trọng người đã hy sinh vì con mình. Mẹ không cần con hiếu thảo với mẹ, nhưng đừng sống vô ơn với người khác. Mẹ dạy con như thế sao?”

Bầu không khí trong nhà nặng nề suốt cả đêm.

Sáng hôm sau, tôi chuẩn bị hành lý về quê. Trước khi đi, tôi kéo bà thông gia ra ngoài, dúi vào tay bà một phong bì, nói nhỏ:

“Chị lấy tiền này mà về quê đi, đừng ở lại đây nữa. Tôi sẽ nói chuyện với tụi nó sau.”

Bà rơm rớm nước mắt, lắc đầu:

“Tôi biết ơn chị… nhưng tôi không về. Tôi ở đây, không phải vì tụi nhỏ, mà vì thằng nhỏ – cháu nội tôi. Tôi sợ nó lớn lên không ai dạy tử tế.”

Tôi nghe mà nghẹn trong cổ họng.

Hóa ra, phía sau bóng dáng lam lũ, cam chịu ấy… là một người phụ nữ vĩ đại, đang cố gắng chống chọi với tất cả chỉ để giữ lại chút tử tế cuối cùng trong một ngôi nhà đang dần lạnh lẽo vì vô tâm.