Ông Tư – người cha nghèo gốc miền Tây, cả đời làm thợ mộc – những năm cuối đời sống trong một viện dưỡng lão nhỏ ở ngoại ô Sài Gòn.
Ba người con ông đều thành đạt, sống ở nước ngoài hoặc các thành phố lớn. Mỗi tháng gửi tiền về đầy đủ, lễ Tết có gọi điện, có người thuê người chăm, nhưng… ít khi về thăm.
Ông Tư chẳng than thở. Cả đời ông đã quen cặm cụi. Ở viện dưỡng lão, ông tự nguyện lau sàn, đóng lại ghế gãy, trồng cây, làm đủ việc, miễn là không ngồi không. Nhưng người ta vẫn thấy có gì đó rất buồn trong đôi mắt người cha ấy, nhất là những ngày lễ Tết, khi các cụ khác được đón về, còn ông thì lặng lẽ với cây đàn cũ.
**
Một sáng sớm mùa mưa, ông Tư mất nhẹ nhàng trong giấc ngủ. Người ta thấy ông nằm nghiêng, tay vẫn đặt lên bức tường trắng cạnh giường. Ngay cạnh đó, là một dòng chữ viết bằng viên phấn trắng nhỏ, chỉ vừa đủ đọc:
“Nếu ai còn nhớ cha, hãy về tìm lại chiếc hộp gỗ cũ dưới sàn nhà bếp cũ…”
Dòng chữ như một bản di chúc kỳ lạ – không có luật sư, không con dấu, không tài sản rõ ràng.
**
Ba người con nhận tin, bay về trong vội vã. Đứng trước bàn thờ cha, họ không ai khóc thành tiếng – mà như câm lặng, bởi thấy… xấu hổ.
Suốt những năm qua, họ đã nghĩ chỉ cần “lo đủ tiền là làm tròn chữ hiếu”. Giờ cha mất rồi, mới thấy… hóa ra cha cần một điều khác.
Họ về quê cũ, nơi căn nhà cha đã ở gần nửa đời. Mái nhà lá đã mục, bếp tro lạnh. Họ gỡ từng miếng ván sàn, và đúng như lời cha, bên dưới có một chiếc hộp gỗ nhỏ, bụi phủ đầy.
Bên trong là:
-
Một chiếc lược gỗ gãy răng, có khắc tên từng người con: “Thắng – Mai – Dũng”.
-
Một xấp thư chưa gửi, ghi ngày tháng suốt gần 10 năm, với những dòng chữ nghèn nghẹn:
“Ba mừng con có nhà mới…”
“Tết này ba lại đốt pháo giấy một mình…”
“Ba hay mơ thấy má con còn sống, tụi mình nấu nồi canh chua cá lóc…” -
Cuối cùng là một tờ giấy học trò ố vàng, bên trong có một dòng duy nhất, nắn nót:
“Ba không cần gì cả. Chỉ mong tụi con đừng quên mình từng là một gia đình.”
**
Trên chuyến xe trở về, ba người con ngồi ba hàng ghế, không ai nói gì. Mỗi người đều đang nhớ lại bữa cơm cuối cùng cùng cha, lời dặn bị gác lại vì “bận”, vì “cuộc họp gấp”, vì “cuối tuần sẽ gọi lại”.
Họ nhớ ra… đã bao năm rồi không ai gọi ông là “Ba” bằng giọng thật ấm, mà chỉ qua tin nhắn ngắn gọn: “Gửi tiền rồi. Ba nhớ giữ sức khỏe”.
**
Hôm tro cốt cha được đặt trong chùa, ba người con đứng lặng.
Trước bát nhang, họ cùng rút ra một viên phấn trắng, viết lên tường phía sau tấm ảnh thờ:
“Ba ơi, con về rồi.”
Câu nói muộn màng, nhưng là tất cả những gì họ có thể làm để nói lời xin lỗi… bằng tất cả trái tim.