Duyên và Nga là hai chị em sinh đôi. Khi các em vừa tròn hai tuổi, mẹ các em bỏ nhà ra đi, để lại hai đứa trẻ đang tập nói cùng một lá thư ngắn:

“Tôi không thể sống mãi trong cái nghèo này, cũng không chịu nổi cảnh chồng đi biệt mù. Tôi cần một cuộc đời mới.”

Ba các em là công nhân khai thác công trình thuỷ điện, xa nhà quanh năm, có khi cả mấy Tết mới về. Khi biết tin vợ bỏ đi lấy chồng khác, ông chết lặng trong đêm. Nhưng ông không có lựa chọn nào ngoài việc nhờ bố mẹ vợ – ông bà ngoại của Duyên và Nga – chăm sóc hai đứa nhỏ.

Thế là suốt 20 năm, hai đứa trẻ lớn lên trong mái nhà tranh đơn sơ nơi vùng quê, với tiếng ru của bà ngoại, những bữa cơm đạm bạc, và ánh đèn dầu học bài trong mùa bão lũ.

Duyên và Nga học giỏi, chưa từng khiến ngoại phải buồn lòng. Cả hai đỗ vào Trường Đại học Ngoại ngữ danh giá. Ra trường, cả hai đều thủ khoa đầu ra, được nhận vào các tổ chức quốc tế làm phiên dịch.

Ngày tốt nghiệp, ông bà ngoại chống gậy lên thành phố dự lễ. Họ mặc áo dài đã cũ, nhưng ánh mắt thì sáng rực niềm tự hào. Báo chí đưa tin về hai nữ sinh sinh đôi nghèo hiếu học, tự lo toàn bộ học phí bằng học bổng và việc làm thêm.

Cả hai chị em đều thầm hứa:

“Chúng con sẽ đón ông bà về ở cùng. Không để ông bà phải lo gì nữa.”

Nhưng đúng lúc mọi thứ đang ấm lên, thì mẹ ruột của Duyên và Nga bất ngờ xuất hiện.

Bà ta mặc váy hàng hiệu, bước xuống từ chiếc xe hơi bóng loáng. Trên gương mặt đã có dấu thời gian, nhưng vẫn giữ vẻ sắc sảo của người từng sẵn sàng từ bỏ con mình vì cuộc sống “tốt hơn”.

Bà đến, rơi vài giọt nước mắt, ôm hai con gái và nói như thể chẳng có gì từng xảy ra:

“Mẹ biết mẹ sai rồi. Nhưng mẹ vẫn là mẹ của các con. Nay mẹ về đây… mong hai con chăm sóc mẹ lúc tuổi già. Mỗi tháng gửi cho mẹ 10 triệu là được…”

Không khí trong nhà bỗng chùng xuống. Duyên và Nga không nói gì. Cả hai cúi đầu, không khóc, nhưng môi mím chặt. Bà ngoại lặng lẽ bước ra, chống gậy, nhìn người phụ nữ đã bỏ rơi máu mủ của mình suốt hai mươi năm.

Rồi bà nói một câu, nhẹ nhàng nhưng khiến ai nấy đều lặng đi:

“Con đẻ thì ai cũng đẻ được. Nhưng nuôi hai đứa trẻ đó qua từng mùa bệnh, từng năm học, từng đêm lạnh… thì chỉ có người có tình mới làm nổi. Mười triệu mỗi tháng à? Vậy hai mươi năm con để tụi nhỏ đói lạnh, mẹ mày sống sao?”

Người đàn bà ấy không nói được lời nào nữa. Bà quay đi, rời khỏi cổng làng trong im lặng. Không ai tiễn.

Tối đó, Duyên và Nga nằm hai bên bà ngoại như ngày xưa, mỗi người một tay nắm tay bà. Không ai nói gì, chỉ có tiếng gió lùa qua khe cửa, và tiếng bà khẽ thở dài:

“Chừng nào ngoại còn sống… tụi con còn mẹ.”