Ngày cha mẹ mất, hai anh em trai – Hoàng và Thịnh – bắt đầu tranh cãi kịch liệt về mảnh đất cha mẹ để lại. Miếng đất tuy nhỏ, nhưng nằm ngay mặt đường quốc lộ mới mở, ai cũng biết chỉ vài năm nữa sẽ tăng giá gấp chục lần.

Thịnh, em trai, làm ăn buôn bán, rất cần vốn. Còn Hoàng – người anh cả – quanh năm lam lũ với ruộng vườn, tính tình hiền lành ít nói. Ngày phân chia tài sản, Thịnh lớn tiếng đòi phần hơn, cãi cọ thậm chí còn lôi cả chuyện cũ ra trách móc.

Cuối cùng, Hoàng chỉ thở dài, bảo:

— Thôi, tao không giữ gì. Đất mày lấy hết. Tao chỉ xin giữ lại đúng cái cây khế trước hiên nhà, chỗ tao vẫn hay nằm võng đọc sách lúc chiều.

Mọi người tưởng Hoàng điên. Cây khế còi cọc, bao năm chỉ ra vài trái chua lè, ai cũng chặt thì hơn. Nhưng Hoàng lặng lẽ dọn ra sau nhà ở, để lại cả căn nhà cũ cho em.

Năm năm trôi qua.

Thịnh giàu lên thật. Mảnh đất bán được giá, anh mở quán, làm ăn tấp nập. Còn Hoàng vẫn sống giản dị, quần áo cũ, ngôi nhà tuềnh toàng, chỉ chăm chút mỗi cây khế nhỏ trước sân.

Thế nhưng, một đêm mưa gió lớn, cây khế bị sét đánh trúng. Cả làng tưởng nó chết. Sáng hôm sau, Hoàng ra xem thì thấy dưới gốc khế có… một vết nứt nhỏ hở ra lấp lánh ánh vàng. Đào sâu xuống, Hoàng tìm thấy một chiếc hũ sành nứt vỡ, bên trong là một cuốn sổ cổ bọc vải lụa đỏ.

Trong cuốn sổ ấy là… công thức làm thuốc gia truyền của dòng họ, từng được ông cố anh truyền lại rồi thất lạc sau chiến tranh. Cha của Hoàng từng kể về loại thuốc từ lá và hoa khế giúp trị ho, thanh nhiệt, dưỡng phổi – từng cứu sống hàng chục người làng trong đợt dịch xưa.

Không chỉ có công thức, cuốn sổ còn kèm cả bút tích và dấu ấn cổ của một thầy thuốc nổi tiếng triều Nguyễn – tổ tiên của gia đình.

Hoàng nghiên cứu. Anh lặn lội đến các lò thuốc Nam xin học, rồi về trồng thêm vài giống khế quý. Năm sau, anh ra mắt sản phẩm “Trà dưỡng phế Hoàng Gia”, làm từ hoa khế, lá khế, vỏ khế lên men tự nhiên. Không ai ngờ, trà anh nổi tiếng khắp nơi nhờ hiệu quả dịu họng, mát gan, lại lành tính.

Một công ty dược thảo Nhật Bản tìm đến, đề nghị hợp tác. Chỉ 2 năm sau, Hoàng trở thành chủ một cơ sở dược liệu lớn, chuyên cung cấp trà khế hữu cơ sang các thị trường châu Á.

Ngày giỗ cha mẹ, Hoàng về lại căn nhà cũ – giờ là cửa hàng bán xe máy của Thịnh – mang theo một hũ trà khế. Anh đứng dưới gốc khế năm nào, giờ đã sum suê xanh mướt, khẽ nói:

— Con xin lỗi vì không giữ được đất, nhưng đã giữ được gốc nhà. Cây khế của cha mẹ… giờ nuôi sống bao người.

Bà con làng trên xóm dưới rỉ tai nhau:
“Phúc đức tại mẫu. Có lẽ cha mẹ ảnh phù hộ đó. Ai mà ngờ… đổi đời từ một cây khế!”

Câu chuyện cây khế của anh Hoàng dần trở thành giai thoại ở cả vùng: Không phải giàu sang nào cũng từ đất đai, không phải ai lớn tiếng hơn thì có lý. Có những thứ tưởng như vô giá trị – lại ẩn chứa cả vận mệnh của một đời người…